Design Thinking

Design Thinking gaat over het oplossen van complexe problemen door te denken als een ontwerper. Maar eigenlijk is het meer doén dan denken. Je ontwerpt altijd in een groep en bent veel in de weer met post-its, stiften, papier, etc. Design Thinking begint met het inleven in (het probleem van) degene voor wie je ontwerpt. Pas als het échte probleem helder is, ga je met elkaar oplossingen verkennen. In die zoektocht mogen ook dingen mislukken. Experimenteren is essentieel om te leren van ‘fouten’ en zo de beste oplossing te vinden.

5 fasen

Design Thinking kent 5 fasen, maar is geen lineair proces. ‘Empathise’ is het logische beginpunt, maar later in het ontwerpproces zul je vaak ook weer stappen terug doen.

Het doel van de eerste fase, ‘Empathise’, is dus om begrip te krijgen van de mensen waarvoor je ontwerpt en het probleem dat opgelost moet worden. In de ‘Define’ fase definieer je vervolgens de ontwerpvraag. ‘Ideate’ is de fase waarin ideeën en oplossingen gegenereerd worden en ‘Prototype’ en ‘Test’ zijn fasen om snel gevoel te krijgen bij oplossingsrichtingen door ze uit te proberen.

In elke fase biedt Design Thinking een scala aan werkvormen om het doel van de fase te bereiken.

De Dubble Diamond en werkvormen

De twee grijze vlakken worden de ‘Dubble Diamond’ genoemd. Ze staan voor de beweging binnen het ontwerpproces. Eerst haal je alles uit de kast om degene waarvoor je ontwerpt echt goed te begrijpen. Je beperkt je niet tot ‘hij zal dit wel bedoelen’, maar gaat écht op zoek naar de ‘pijn’ van de doelgroep. 5 x Why is een simpele werkvorm die hierbij goed kan helpen. Ook het maken van persona’s (empathise mapping), is een werkvorm die goed in deze fase past.

Het uitwaaieren naar alle windhoeken om een zo breed mogelijk beeld te krijgen van de situatie noemen we divergeren. Op een goed moment moet je echter weer focussen, anders kom je nergens op uit. Dus na divergeren, komt convergeren. Het verzamelen van alle indrukken en informatie en dit samenvatten in een krachtige conclusie. In de ‘Define’ fase doen we dit door Design Questions te formuleren; we concluderen wat er ontworpen moet worden.

Zo ontstaat de eerste diamond en dit divergeren en convergeren herhaalt zich in de volgende 3 fasen. Bij ‘Ideation’ gaan weer alle remmen los om vooral veel verschillende oplossingen te bedenken. De voor de hand liggende ideeën zijn niet (goed) genoeg, anders was het probleem immers al lang opgelost. Dus de truc is dus om buiten de gebaande paden te denken. Door ideeën met elkaar te delen en voortdurend input van elkaar te krijgen wordt de gezamenlijke blik enorm verbreed. Mind mapping en brainstormen zijn bekende werkvormen in deze fase. Om tot een oplossing te komen moeten de (beste) ideeën worden getest met behulp van prototypes. Hier wordt de zee aan ideeën weer geconvergeerd, teruggebracht tot concrete oplossingen en/of kennis. De volledige Dubble Diamond is zo ontstaan.

Samenwerken, fouten mogen maken en mindset zijn cruciaal

“We can't solve problems by using the same kind of thinking we used when we created them”, aldus Einstein. Design Thinking is dan ook altijd een co-creatief proces. Je leert door te doen en dat doe je samen. Meerdere perspectieven en verschillende standpunten dragen bij tot het ontwerpen van de oplossing. Waar met een ‘Ja, maar…’-houding een verschil in standpunten als lastig wordt ervaren, maakt Design Thinking juist gebruik van het verschil in inzichten, maar dan vanuit: ‘Ja, én…!’.

Tot slot

Is de oplossing gevonden? Dan zijn we klaar. Zo niet, dan pakken we op wat we geleerd hebben en doorlopen we één of meer fasen opnieuw. Wellicht hebben we intussen nog meer geleerd over het probleem (empathising)? Moeten we de Design Questions aanpassen? Of hebben we nog ideeën, waar we mee verder kunnen? Uiteindelijk zullen we zo de beste oplossing vinden.